Los bulkmateriaal regenereren

Voor het bevochtigen:
Let op! Laat silicagelkorrels nooit in direct contact komen met vloeibaar water: ze zullen barsten. Plaats dus nooit rechtstreeks een vochtige doek op de silicagel E-korrels. Conditioneer de silicagel door hem in een vochtige ruimte te plaatsen zodat hij het nodige vocht kan opnemen. 

Voor het drogen:

  • Silicagel E kan opnieuw gedroogd worden in een gewone oven of droogstoof. Ga nooit boven de 120°C indien u werkt met kleurindicators (Neo-blue ende oranje silicagel). Spreid de silicagelkorrels uit in een schaal (nooit te veel ineens) en laat ze in reeksen van 12 uur drogen. Neem ze af en toe uit de schaal en roer ze om (zo vermijdt u dat ze gaan verbranden). 
  • Droog de korrels in een microgolfoven, in reeksen van 20 minuten en op een laag wattage.   

Wanneer de korrels terug een diepe kleur hebben, zijn ze opnieuw klaar voor gebruik.  

Het nameten met de hygrometer
Doe de korrels meteen na het regenereren in een grote PE-zak, meng ze en sluit de zak luchtdicht af. Laat deze zak in een kamer met een constante temperatuur nog 1 tot 2 dagen liggen, totdat alle korrels evenveel vocht bevatten. De korrels bovenaan en onderaan zijn bv. droger of natter dan deze in het midden. Meet daarna de RV.

Cassettes of zakjes regenereren

Bij cassettes in vitrines merkt u via een vochtmeter/datalogger in de vitrine op dat de RV niet meer wordt behaald. Tijd om de silicagel opnieuw te regenereren.

De conditie nakijken op basis van gewicht

Gedurende de eerste twee jaar kunt u silicagel op gewichtswaarde regenereren. Wanneer de cassettes of kussentjes terug naar hun oorspronkelijk gewicht worden gebracht, zullen ze ongeveer dezelfde waterhuishouding (conditioneerwaarde) bevatten als oorspronkelijk.

Het afwegen van een zakje ProSorb, © FARO
Het afwegen van een cassette ProSorb, © FARO

Voorbeeld: het gewicht van de cassette is 25 gr zwaarder dan het oorspronkelijke gewicht. Dit betekent dat de cassette 25 gr aan vocht heeft opgenomen. En bij het regenereren op gewichtswaarde 25 gr vocht moet verliezen.

Regenereren in de vitrine

Drogen van ProSorb cassettes (vermindering in gewicht)
Om de casettes te drogen, kunt u gebruikmaken van droogzakjes. De droogzakjes (Sachets Clay pack - kleimineraal bentoniet) met droogmiddel zijn er in verschillende maten en zijn erg goedkoop. Tussen 0% en 40% RV, absorbeert een zak van 35 gr 6 gr waterdamp. Het berekenen van het aantal benodigde droogzakjes blijft hetzelfde als bij het reconditioneren van cassettes buiten een vitrine (zie hieronder). Plaats de droogzakken nooit bovenop een cassette maar ernaast of eronder.

Afhankelijk van de grootte van de vitrine kunt u op veilig spelen en bv. met 1 droogzak beginnen per cassette. Zo vermijdt u dat de RV te abrupt daalt. Herhaal het proces of voeg droogzakjes toe als de RV voor een deel te hoog blijft. Dit komt voornamelijk door hygroscopische materialen in de vitrine of van de vitrine zelf. Het oppervlak van de droogzakken moet wel steeds kleiner zijn dan het oppervlak van de cassette (u mag wel in de hoogte werken, dus door ze op elkaar te stapelen). U mag echter enkel de berekende hoeveelheid droogzakjes toevoegen zodat de RV nooit te veel kan dalen.  

Voorbeeld: er zijn twee cassettes in de vitrine. Zij zijn 60 gr zwaarder dan ze waren. Leg tien droogzakken van 35 gr die telkens 6 gr kunnen absorberen naast of onder de cassettes.

Bevochtigen van ProSorb cassettes (verhogen van het gewicht)
Plaats een schaal met de berekende hoeveelheid water naast of onder de cassette in de vitrine. Het oppervlak van de kom moet aanzienlijk kleiner zijn dan dat van de cassettes, zodat de RV niet te snel kan stijgen. Deze techniek is het eenvoudigst om toe te passen. Weet dat silicagel een deel van zijn relatieve vochtregulerende eigenschappen doorheen de tijd zal verliezen. Als de cassettes of kussentjes ouder zijn dan twee jaar werkt u best met de hygrometer.

“Silicagel is een passieve manier om het klimaat te bufferen, de cassettes of zakjes nemen vocht op of geven vocht af om zo een bepaalde RV te behalen in de vitrine. Na een tijd werken ze minder goed omdat ze uitdrogen of te vochtig worden. Breng dan het vochtgehalte terug op peil. Dit wordt regenereren of herconditioneren genoemd.” Bekijk onderstaand filmpje:

Regenereren buiten de vitrine

Let op: het is noodzakelijk om de ProSorb in de vitrine te vervangen als de vitrine klimaatbeheersing nodig heeft tijdens het conditioneringsproces. In dit geval moet u dezelfde hoeveelheid geprepareerde ProSorb in voorraad hebben om de gebruikte cassettes tijdelijk te vervangen.

Drogen in een PE-zak

Droogzakjes overheen de ProSorb casette met een hygrometer, © FARO

De droogzakjes (Sachets Clay pack - kleimineraal bentoniet) met droogmiddel zijn er in verschillende maten en zijn erg goedkoop. Tussen 0% en 40% RV, absorbeert een zak van 35 gr 6 gr waterdamp.

Plaats elke cassette in een aparte PE-zak. Plaats de berekende hoeveelheid droogzakjes rechtstreeks op de cassettes.

  • Stap 1: weeg de cassette om te bepalen in welke mate het gewicht moet worden verminderd.
  • Stap 2: doe de cassette in een polyethyleenzak, samen met de benodigde hoeveelheid droogzakjes.
  • Stap 3: weeg de cassette na enkele dagen om te zien of het gewenste gewicht is bereikt.
  • Stap 4: om zeker te zijn dat de RV klopt, kunt u ook nog eens met de hygrometer nameten. Hiervoor moet u opnieuw een tot twee dagen wachten (de silicagel bovenaan zal droger zijn dan in de cassette).
  • De droogzakjes (Sachets Clay Pack) kunnen ook opnieuw worden geregenereerd door ze in een droogstoof of oven te plaatsen op 110°C. Er is geen risico om ze te lang te verwarmen.

Bevochtigen in een PE-zak
Omgekeerd kan het ook zijn dat de cassette minder weegt dan het oorspronkelijke gewicht en dus vocht moet bij krijgen. 

  • Stap 1: weeg de cassette om te bepalen in welke mate het gewicht ervan moet worden verhoogd.
  • Stap 2: plaats de cassette in een polyethyleenzak.
  • Stap 3: voeg aan de zak een geweven textieldoek of gewone tissues toe met de hoeveelheid gedistilleerd water (kraantjeswater is voldoende) die nodig is om het gewenste gewicht te bereiken. Plaats deze bovenop de cassette.
  • Stap 4: sluit de zak goed af en wacht tot het water volledig door de cassette is opgenomen (duurt enkele dagen).
  • Stap 5: wacht hierna enkele dagen om het vocht in de cassettes gelijk te maken (mooi te laten verspreiden/verdelen) en weeg de cassette om te controleren of het gewicht correct is. 

Ter controle: plaats de cassette en een gekalibreerde hygrometer in een PE-zak en zorg dat deze goed is afgesloten. Meet na ongeveer een dag de RV.  

Weet dat silicagel een deel van zijn relatieve vochtregulerende eigenschappen doorheen de tijd zal verliezen.  Als de cassettes of kussentjes ouder zijn dan twee jaar werkt u best met de hygrometer.

De conditie nakijken op basis van een hygrometer

Gebruik de hygrometer en de onderstaande tabel om te bepalen hoeveel water u moet toevoegen of verwijderen om terug te keren naar de gewenste waarde. De waarden van het vorige jaar kunnen helpen.

Wateropname (% in gewicht), ©FARO

Een vitrine bevat 1 kg ProSorb. De hygrometer geeft 50% RV weer. U wilt de RV terugbrengen tot 40%. De tabel laat zien dat bij 40% RV de wateropname 22,5% water is op gewichtsbasis. En dat bij 50% RV dit 30,4% water op gewichtsbasis is. 

Hoe berekenen?

Als voorbeeld: u wil van 50% RV naar 40% RV gaan.

De berekening als u werkt met de hygrometer:
U berekent het verschil in wateropname zelf.

  • Bij een cassette van 950 gr (1 kg):  30,4 - 22,5 = 7,9 wat u hierna x10 doet = 79 gr.
  • Bij een cassette van 500 gr: 30,4 - 22,5 = 7,9/2 = 3,95 wat u hierna x10 doet = 39,5 gr.

*met behulp van de tabel hierboven

De berekening als u werkt met de weegschaal:

  • Dit betekent dat bij 950 gr ProSorb, deze (22,5 : 100 x 1000) + 1000 = 1225 gr weegt bij 40% RV en (30,4 : 100 x 1000) + 1000 = 1304 gr weegt bij 50%RV. Dus wanneer u van 50% RV naar 40% RV wil gaan, moet u 1304 gr - 1225 gr doen, wat 79gr maakt. Zoveel water moet uit de ProSorb worden verwijderd.
  • Dit betekent dat bij 500 gr ProSorb, deze (22,5 : 100 x 500) + 500 = 612,5 gr weegt bij 40% RV en 625 gr weegt bij 50% RV (30,4 : 100 x 500) + 500 = 652 gr. Dus wanneer u van 50% RV naar 40% RV wil gaan, moet u 652 gr - 612,5 gr doen, wat 39,5 gr maakt. Zoveel water moet uit de ProSorb worden verwijderd.

*met behulp van de tabel hieronder. In het rood staat de berekening, rekening houdend met het gewicht van de cassettes zelf.

Aangezien de droogzakken van 30 gr zo’n 6 gr water kunnen opnemen, heeft u 13 droogzakken nodig om het aantal vocht uit de ProSorb-cassettes van 1 kg te halen. Controleer het resultaat met de hygrometer na 1 tot 2 weken.

De berekening als u werkt met de weegschaal (rekening houdend met het gewicht van de lege cassette):

Wat is het gewicht van een lege cassette? De grote cassettes van 950 gr wegen leeg 83 gr. De kleine cassettes van 500 gr wegen leeg 66 gr.

Theoretische waarden bij 25°C, ©FARO

Alternatieve methodes

  • Plaats de cassette in een klimaatkamer of kamer met de juiste (te behalen) RV. De ervaring leert echter dat het enkele weken tot zelfs maanden kan duren vooraleer de cassette terug op het juiste gewicht komt (of met de hygrometer de juiste RV wordt gemeten).
  • Verwarm de cassette op een radiator, in de zon of in een kachel. Deze methode is enigszins onpraktisch omdat de cassettes met regelmatige tussenpozen moeten worden gewogen.
    • Stap 1: weeg de cassette om te bepalen in welke mate het gewicht moet worden verminderd.
    • Stap 2: plaats de cassette op een kachel of in de zon en zorg ervoor dat de temperatuur van de cassettes de 60°C niet overschrijdt.
    • Stap 3: weeg de cassette regelmatig en haal hem uit de verwarmingsbron als het gewenste gewicht is bereikt.

Tip! Hou de gegevens bij van uw cassettes:

  • Droge gewicht van de inhoud (cf. verpakking of bestelbon): …
  • Gewicht van de lege cassette: ca. 66 gr (kleine cassette) en 83 gr (grote cassette)
  • Gewicht na conditionering, inclusief water (zie sticker op cassette): …
  • Gewicht op dit moment: …
  • Gewicht dat u moet toevoegen of wegnemen (cf. tabel 1): …