Bereikbaarheid en toegankelijkheid

De laad-en loszone van het stadsdepot in Dordrecht. Foto: © Provinciebestuur West-Vlaanderen, fotograaf: Annelies Anseeuw

Een erfgoedbewaarplaats die niet vlot bereikbaar is of waar de collectiestukken niet makkelijk raadpleegbaar zijn, dreigt een vergeetput te worden. De collectie verliest daardoor grotendeels haar maatschappelijke relevantie. Meteen wordt het een pak moeilijker om aan de nodige middelen te komen voor behoud en beheer. 

Bereikbaarheid is een begrip met een 'dubbel gezicht'. Een erfgoedcollectie moet om praktische redenen vlot toegankelijk zijn. Alle erfgoedobjecten zijn het liefst even makkelijk en veilig te hanteren. En misschien stelt u het depot af en toe graag open voor een geleid bezoek. Maar tegelijkertijd willen we de collecties natuurlijk afschermen van ongewenste bezoekers of schadelijke invloeden van buitenaf.

In geval van nood is het dan weer cruciaal dat hulpdiensten snel toegang krijgen tot alle delen van het gebouw. Als zij daar de toelating voor geven, moet u de collectiestukken snel kunnen evacueren. Onder normale omstandigheden is het dan weer de bedoeling om zo veel mogelijk onbevoegden uit het depot te weren.

Houd er tot slot ook rekening mee dat elke erfgoedbewaarplaats ook voor andersvaliden zo maximaal mogelijk toegankelijk is. 

Doen

  • Kies voor een locatie die vlot bereikbaar is voor transportmiddelen als bestel-, aanhang- en vrachtwagens.
  • Onderzoek hoe lang het duurt vooraleer brandweer en politie ter plaatse zijn bij brand- of inbraakalarm.
  • Vraag bij de brandweer na welke maatregelen u kunt nemen om hen snel toegang te verlenen tot het depot.
  • Houd toegangswegen, vluchtdeuren en gangpaden altijd vrij.
  • Kies voor de juiste hulpmiddelen als transpalletten, vorkliften, depotkarretjes ... die het vlot en veilig hanteren van de collectie mogelijk maken. 
  • Stel een sleutelplan op voor uw depot(s).

Afwegen

  • Kies bij voorkeur voor een locatie die vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer.
  • Zoek voor uw depot een centrale locatie wanneer het de collecties van verschillende instellingen herbergt.
  • Organiseer met de hulpdiensten een brandoefening met bijzondere aandacht voor het depot en de mogelijke evacuatie van personen en collectiestukken.
  • Weeg maatregelen om de ongeoorloofde toegang tot het depot te bemoeilijken af tegen hun effect op de noodevacuatie van personen en collectiestukken.
  • De nabijheid van belangrijke verkeersaders kan een voordeel zijn, maar leidt soms ook tot belangrijke trillingen die sommige collecties kunnen bedreigen.

Laten

  • Zorg dat er in uw depot geen opslag is van materialen die niet tot de collectie behoren.
  • Laat geen onbevoegden toe tot het depot zonder begeleiding van een depotmedewerker.

Tips & trucs

  • Schenk voldoende aandacht aan de controle van de nooddeuren. Ze maken een snelle evacuatie mogelijk in noodgevallen, maar vormen tegelijk de zwakste schakel in het weren van ongewenste bezoekers.
  • Informeer bij uw collega-depotbeheerders naar hun ervaringen met de bereikbaarheid van hun depot(s).