Hoe wordt u zich bewuster van kwetsend taalgebruik?

Ruzie in een boekhandel. Robert William Smart, naar William Henry Pyne, in of voor 1822. Publiek domein via Rijksstudio

Wat vindt u van deze woorden: ‘de ontdekking van Latijns-Amerika’, ‘eskimo's’ of ‘zigeuners’? Of van ‘seropositief’, ‘slaaf’, ‘etnisch’, ‘ketter’, ‘primitief’? Ziet u hier graten in? Zou u deze termen willen veranderen?

In de debatten over taalgebruik horen we opmerkingen als: "We gaan de geschiedenis toch niet uitwissen?!", "Mogen we dan niets meer zeggen?" of "Die woorden zijn niet meer van deze tijd". Duidelijk is dat er spanning zit op taalgebruik. 

Voor cultureel-erfgoedinstellingen is taalgebruik belangrijk, want het beroert verschillende aspecten van hun werking. Taal is te vinden in collectiedatabanken, zaalteksten, rondleidingen, catalogi, de taal die onder medewerkers wordt gesproken en veel meer.  

Maar hoe worden we ons dan bewust van kwetsende woorden? Waar kunnen we beginnen? Het antwoord is: bij uzelf! 

Om te beginnen: enkele oefeningen 

Vorm zelf een antwoord, en draai het kaartje vervolgens om om te bekijken hoe andere organisaties met deze woorden aan de slag gingen.


Veel heeft te maken met onbewuste vooroordelen die uw denken en handelen mee aansturen. Bekijk hieronder ook even de volgende oefening. U krijgt een raadsel. Aan u om een antwoord te zoeken. 

Tips om bewustzijn te creëren

Wil u verder aan de slag met het creëren van bewustzijn in uw organisatie? Lees hier enkele tips.

  • Zorg voor een draagvlak binnen uw organisatie om onbewuste vooroordelen zichtbaar en bespreekbaar te maken.
  • Wissel uit met collega’s. Bekijk samen een documentaire, bespreek een tekst, doe een spel.  
  • Organiseer een training voor collega’s over vooroordelen. 

Testen kan bijvoorbeeld via Project Implicit. Kijk hieronder voor meer informatie.

Meer weten over individuele referentiekaders en groepsdenken? Neem een kijkje in het dossier 'Hoe maakt u uw organisatie meerstemmiger?' op de Erfgoedwijzer.