Hout of metaal?
Wanneer u depotmeubilair kiest, besteedt u best voldoende aandacht aan de materiaalsoort: houten of metalen meubels hebben namelijk elk hun voor- en nadelen voor uw collectiestukken.
Hout en houtbevattend materiaal
Voordelen
- Hout is relatief gemakkelijk te verwerken en redelijk goedkoop.
- Hout is hygroscopisch, doordat het als organisch materiaal makkelijker vocht uit de lucht opneemt en afstaat. Zo vormt het, in tegenstelling tot metaal, een natuurlijke buffer.
- Hout vangt trillingen op.
Nadelen
- Hout kan door wisselingen in het klimaat (temperatuur en vochtigheid) krimpen of uitzetten, waardoor laden en kasten vervormen en na verloop van tijd soms nog moeilijk te openen of te sluiten zijn.
- Houten leggers vervormen veel sneller dan metalen leggers onder het gewicht van het materiaal dat erop rust.
- In tegenstelling tot metaal kan hout schadelijke uitwasemingen afgeven. Hout en houtbevattende producten behoren tot de belangrijkste bronnen van azijnzuur en formaldehyde, die in gasvorm het natuurlijke verval van organisch materiaal versnellen en bij metalen voorwerpen corrosie veroorzaken.
Doen
- Kies voor kasten uit niet-schadelijke houtsoorten met een laag gehalte vrij zuur, zoals mahonie, meranti, vuren, berken- of naaldhout, grenen of esdoorn. Let bij sommige houtsoorten op voor harsplekken.
Laten
- MDF (Medium Density Fibreboard) en andere gelijmde houtproducten (triplex, multiplex en spaanplaat) vermijdt u het best omdat ze azijnzuur (uit het hout) en formaldehyde (uit de lijm) afgeven. Door de band genomen gebruikt men voor deze samengestelde planken drie soorten lijm: ureumformaldehyde, melamineformaldehyde en fenolformaldehyde. Deze laatste is het meest stabiel en zou voor opslag het minst schadelijk zijn.
Tips & trucs
Hout en houtbevattende producten aflakken/vernissen of verven vermindert normaal gezien de uitstoot van dampen uit het hout. Let er wel op dat de verven soms zélf schadelijke gassen afgeven. Laat ze dus goed drogen en werk bij voorkeur met minder schadelijke verfproducten: verven met natuurlijke hars en waterbasis, of vernis met natuurlijke hars of schellak en olie- of waterbasis.
Metaal
Voordelen
- Metalen kasten bieden het voordeel dat ze niet vervormen en geen schadelijke uitwasemingen afgeven.
- Over het algemeen hebben metalen leggers ook een grotere draagkracht.
Doen
- Het metaal moet met de juiste verf geschilderd, gelakt en bij hoge temperatuur gedroogd, gemoffeld of gegalvaniseerd zijn om roest te voorkomen.
- Aluminium kasten of rekken moeten geanodiseerd zijn, waardoor ze een inert oppervlak krijgen.
- (Roestvrij) staal moet tegen mogelijke corrosie volledig zijn afgedekt met lak of verf die in een aaneengesloten laag is gedroogd.
- In verantwoorde depotomstandigheden is ook verzinkt (gegalvaniseerd) ijzer een geschikt materiaal voor stellingen.
Laten
- Zet geen metalen voorwerpen rechtstreeks op metalen leggers. Door het verschil in samenstelling van object en leggers kan bij de aanwezigheid van water in het contactvlak een galvanisch proces optreden (contactcorrosie), met schadelijke gevolgen voor het voorwerp en de legger. Zorg voor een tussenlaag van zuurvrij karton of schuimfolie.
Opgelet
- Metaal is niet hygroscopisch en werkt niet bufferend bij een wisselende vochtigheidsgraad. In een metalen kast is daarom de kans op condensvorming groter. Die zal beginnen op te treden vanaf het moment dat de temperatuur van het metaal lager is dan het dauwpunt van de in de lucht aanwezige waterdamp. Zo zal bij een temperatuur van 20°C en een relatieve vochtigheid van 50% al condens neerslaan op elk oppervlak dat kouder is dan 8°C.
- Metaal werkt ook niet bufferend voor trillingen. Dit euvel kan worden verholpen door de leggers te bedekken met bufferend materiaal, zoals zuurvrij karton. Dit is zeker aan te raden bij grote en/of zware voorwerpen en organische objecten die in een metalen stelling worden gezet. Voor objecten van steen, keramiek en glas bedekt u de metalen leggers beter met een laag polyethyleenschuim (Museum Art Foam® of MAF, een merknaam voor verschillende types kunststofschuim voor museale toepassing als ibicel, kubicel, articel, ethafoam, multifoam). Dit synthetisch materiaal is veerkrachtig, waardoor de kans op beschadiging kleiner wordt. Bovendien gaan objecten op een dergelijke ondergrond minder snel schuiven. Een nadeel is dat dit materiaal bij brand kan smelten en zo grote schade aan de objecten kan veroorzaken. Bepaalde voorwerpen (bv. met ronde bodem) staan zeker in mobiele rekken minder stabiel op een schuimlaag.
