In een koelcel wordt het juiste klimaat voorzien om kwetsbare objecten langere tijd te bewaren. De cel heeft een aparte koelinstallatie en is opgebouwd uit isolatiepanelen. Zo'n cel kan opgetrokken zijn in een grotere ruimte, volgens het zogenaamde box-in-box principe. Maar ook een volledige ruimte wordt soms als koelcel ingericht.

Een koelcel in het depot is vaak bestemd voor het bewaren van vochtige archeologische vondsten. Na een (eeuwen)lang verblijf in de bodem zijn vooral organische materialen als hout, leer, been ... erg kwetsbaar. Ook bodemstalen die nog niet werden gewassen, gezeefd en gedroogd belanden in de koelcel.

Dankzij de bewaring van de vondsten in een koelcel behouden ze maximaal hun potentieel voor toekomstig onderzoek. Ook stukken die later tentoongesteld zullen worden, blijven er veilig bewaard tot hun conservatiebehandeling. 

Doen

• Controleer bij elke gelegenheid of de koelinstallatie goed werkt.
• Organiseer regelmatig preventief technisch onderhoud van de koelcel.
• Kijk regelmatig na of de bewaaremmers voor natte objecten nog over voldoende vloeistof beschikken.
• Richt de koelcel in met duurzaam depotmeubilair, zoals gegalvaniseerde metalen rekken of europalletten uit kunststof.

Afwegen

• Gebruik voor de opslag van bodemstalen vierkante emmers, geen ronde. Zo verhoogt u de opslagcapaciteit.
• Installeer aan de buitenzijde een digitaal scherm dat het bewaarklimaat binnenin de cel weergeeft. Dan is de toegangsdeur vaker gesloten en blijft het bewaarklimaat constant.
• Installeer een alarm dat onmiddellijk aangeeft wanneer de klimaatinstallatie niet naar behoren functioneert.
• Overweeg een noodgenerator die automatisch overneemt bij een storing in de elektriciteitsvoorziening. Daardoor kan het koelelement ononderbroken blijven werken en is een constant bewaarklimaat gegarandeerd.

Laten

• Neem geen grote hoeveelheden organisch materiaal op in de koelcel zonder indicatie waarom het wordt bewaard, wanneer het behandeld of onderzocht wordt en wie als contactpersoon optreedt.
• Bewaar nooit levensmiddelen in een koelcel die bedoeld is voor erfgoedobjecten.

Tips & trucs

• Een koelinstallatie kan geluidsoverlast in het depot veroorzaken. Onderzoek of de installatie aan de buitengevel of op het dak van het depotgebouw kan worden geplaatst. Het is dan wel minder makkelijk om snel defecten vast te stellen tijdens de gewone werkzaamheden in het depot.
• Omdat de koelcel is opgetrokken uit isolerende wanden daalt de temperatuur doorgaans slechts traag bij een plotse stroompanne. Dit biedt meestal wel tijd om maatregelen te nemen. Raadpleeg eventueel een conservator-restaurator voor advies over kwetsbare objecten.